Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

of service

  • 1 officium

    offĭcĭum, ii, n. [for opificium, opus and facio], qs. that which one does for another, a service, whether of free will or of (external or moral) necessity (class.; cf.: studium, beneficium, meritum, munus).
    I.
    A voluntary service, a kindness, favor, courtesy, rendered to one whose claim to it is recognized;

    while beneficium is a service rendered where there is no claim: officium esse filii, uxoris, earum personarum, quas necessitudo suscitat et ferre opem jubet,

    Sen. Ben. 3, 18, 1.
    A.
    In gen.:

    altera sententia est, quae definit amicitiam paribus officiis ac voluntatibus,

    Cic. Lael. 16, 58:

    odiosum sane genus hominum officia exprobrantium,

    id. ib. 20, 71:

    nihil est vicissitudine studiorum officiorumque jucundius,

    id. ib. 14, 49: filicem cum officio vicini decidere, so as to do him a service, Col. 2, 14, 6:

    summo officio praeditus homo,

    exceedingly obliging, Cic. Verr. 2, 1, 51, § 135. —
    B.
    In partic.
    1.
    A ceremonial observance, ceremony, attendance (on a festive or solemn occasion;

    mostly post-Aug.): officio togae virilis interfui,

    Plin. Ep. 1, 9, 2:

    sine solenni officio,

    Suet. Claud. 2:

    per sollenne nuptiarum celeberrimo officio deductum ad se,

    id. Ner. 28; cf. id. Claud. 26:

    ad officium venire,

    id. Calig. 25:

    relicto statim novorum consulum officio,

    id. Caes. 50:

    in officio salutationis,

    id. Aug. 27:

    vitans praeter navigantium officia,

    id. Tib. 12:

    officia prosequentium,

    id. Caes. 71:

    quod supremis in matrem officiis defuisset,

    at the payment of the last offices, at the funeral, Tac. A. 5, 2:

    officium cras Primo sole mihi peragendum in valle Quirini,

    a ceremonial visit, Juv. 2, 133 sq.; 3, 239.—
    2.
    In mal. part., compliance, favor, Prop. 3, 15, 24; Ov. Am. 1, 10, 46; 3, 7, 24; cf.

    virile,

    Theod. Prisc. 2, 11:

    puerile,

    Plaut. Cist. 4, 1, 5; Petr. 140.—
    II.
    In gen., an obligatory service, an obligation, duty, function, part, office (so most freq. in prose and poetry of all periods):

    nulla vitae pars neque publicis neque privatis neque forensibus neque domesticis in rebus, neque si tecum agas quid, neque, si cum altero contrahas, vacare oflicio potest: in eoque et colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo, etc.,

    Cic. Off. 1, 2, 4 sq.: perfectum officium rectum opinor vocemus, quod Graeci katorthôma: hoc autem commune kathêkon vocant, id. ib. 1, 3, 8;

    an id doles, quia illi suum officium non colunt, quom tu tuum facis?

    Plaut. Stich. 1, 1, 34; id. ib. 1, 1, 39; id. Pers. 4, 4, 66:

    meminisse officium suum,

    to remember one's duty, id. Trin. 3, 2, 71.—Also, subject., a sense of duty:

    si quis aegre ferat nihil in se esse virtutis, nihil officii, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 28, 61:

    quicquid in eum judicii officiique contuleris,

    id. Fam. 10, 1 fin.:

    intellegere, utrum apud eos pudor atque officium an timor valeret,

    Caes. B. G. 1, 40, 14:

    suum facere,

    to do one's duty, Ter. Ad. 1, 1, 44:

    omnibus officiis amicitiae servatis,

    observe all the obligations of friendship, Cic. Fam. 5, 17, 3:

    exsequi,

    id. Att. 3, 15, 4:

    fungi officio,

    id. Fam. 3, 8, 3:

    satisfacere officio,

    to perform, id. Div. in Caecil. 14, 47:

    officium suum deserere,

    to disregard one's duty, not perform it, id. Off. 1, 9, 28:

    discedere ab officio,

    id. ib. 1, 10, 32:

    deesse officio suo,

    id. Fam. 7, 3, 1:

    officii duxit,

    considered it his duty, Suet. Tib. 11.—Of animals:

    canes funguntur officiis luporum,

    act the part of, Auct. Her. 4, 34, 46.—Of things:

    neque pes neque mens satis suum officium facit,

    Ter. Eun. 4, 5, 3: officium corporis, the function or property of a body, Lucr. 1, 336 and 362.—
    B.
    In partic.
    1.
    Lit., an official duty, a service, employment, business (class.):

    toti officio maritimo M. Bibulus praepositus cuncta administrabat,

    naval service, Caes. B. C. 3, 5 fin.; 3, 8:

    celeriter equitatus ad cotidianum itineris officium revertitur,

    id. ib. 1, 80:

    confecto legationis officio,

    id. ib. 3, 103:

    destringor officio,

    Plin. Ep. 7, 15, 1:

    officium (scribae),

    Nep. Eum. 1, 5.—
    2.
    Transf., an office, appointment (post-Aug.).
    a.
    Laboriosissimum et maximum, office, Plin. Pan. 91:

    nova officia excogitavit,

    Suet. Aug. 37; cf.:

    novum officium instituit a voluptatibus,

    id. Tib. 42:

    obligationes, quae non propriis viribus consistunt, neque officio judicis, neque praetoris imperio neque legis potestate confirmantur,

    Dig. 44, 7, 27:

    qui ex officio pro aliis interveniunt,

    by virtue of their office, ib. 21, 1, 31, § 14:

    ministerii,

    Vulg. Exod. 28, 35:

    sacerdotum,

    id. Num. 7, 8.—
    b.
    Transf., in concr.
    (α).
    The officials or attendants on a magistrate = officialium corpus (post-class.):

    sub praetextu adventus officiorum vel militum,

    Dig. 1, 18, 6; 21, 2, 74:

    deponere aliquid apud officium,

    ib. 2, 4. 17: officia palatina, officers at the imperial court, Treb. Poll. Gall. 17, 8.—
    (β).
    An office or court of a magistrate:

    ipse me Regulus convenit in praetoris officio,

    Plin. Ep. 1, 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > officium

  • 2 opera

    ŏpĕra, ae, f. [opus], service, pains, exertion, work, labor (opus is used mostly of the mechanical activity of work, as that of animals, slaves, and soldiers; opera supposes a free will and desire to serve).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    omnes, quorum operae, non quorum artes emuntur,

    Cic. Off. 1, 42, 150:

    sine hominum manu atque operā,

    id. ib. 2, 4, 14:

    operam exigere,

    id. ib. 1, 13:

    perdere,

    id. de Or. 1, 28, 126:

    praebere amicis,

    id. Brut. 47, 174:

    in re ponere,

    id. Clu. 57, 157:

    curamque in rebus honestis ponere,

    id. Off. 1, 6, 19:

    et laborem consumere in aliquā re,

    to bestow labor and pains on any thing, id. de Or. 1, 55, 234:

    studiumque in res obscuras conferre,

    id. Off. 1, 6, 19:

    tribuere rei publicae,

    id. Div. 2, 2, 7;

    sumere,

    id. Verr. 2, 4, 31, § 69:

    impendere,

    id. ib. 2, 2, 30, §

    68: polliceri,

    Sall. C. 28, 1; 40, 6:

    insumere,

    Liv. 10, 18:

    dicare alicui,

    Ter. Phorm. 1, 2, 12: interponere, to bestow, employ, Cic. Div. in. Caecil. 19, 63: ipse dabat purpuram tantum, amici operas, gave their work thereto, i. e. wrought it, id. Verr. 2, 4, 26, § 59:

    pleraque sunt hominum operis effecta,

    id. Off. 2, 3, 12:

    ibo, atque illam adducam, Quam propter opera est mihi,

    on whose behalf I am engaged, Plaut. Mil. 4, 2, 93:

    operam navare,

    Cic. Fam. 15, 12, 2; Liv. 25, 6, 15.—
    B.
    In partic., a service, rendering of service: Cn. Pupius, qui est in operis ejus societatis, in the service of the society or company, Cic. Fam. 13, 9, 3:

    operae forenses,

    id. Fin. 1, 4, 10:

    P. Terentius, qui operas in portu et scripturā pro magistro dat,

    serves as director, id. ib. 13, 65, 11:

    ferrum istud bonas edet operas,

    will do good service, Sen. Prov. 2, 10:

    musis operas reddere,

    to do service to, to serve, Cic. Fam. 16, 10, 2:

    dare operas alicui,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 11.—
    II.
    Transf.
    A.
    Care, attention, exertion bestowed on any thing:

    deditā operā,

    seriously, with a purpose, Plaut. Trin. 1, 2, 29.—So esp. freq.,
    1.
    Operam dare, to bestow care or pains on, to give attention to any thing.—Constr. with dat., with ut or ne ( = studere).
    (α).
    With dat.: dant operam simul auspicio augurioque, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 81 Vahl.):

    dare operam funeri,

    to attend, Cic. Att. 15, 1, 1:

    bellis, Sive foro,

    Ov. R. Am. 165:

    amori,

    Ter. Heaut. 1, 1, 58: liberis ( to the begetting of children), Cic. Fam. 9, 22, 3: memoriae alicujus, to attend to what brings a person to mind, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1:

    tonsori,

    to get shaved, Suet. Aug. 79:

    alicui,

    to attend to one, listen to him, Plaut. Trin. 4, 2, 52:

    sermoni,

    Cic. Leg. 2, 1, 4:

    amico,

    to serve, Plaut. Merc. 2, 2, 17: me huic dedisse operam malam, that I have done him an ill turn, id. Capt. 3, 5, 43.—For dat. the acc. with ad occurs:

    benigne operam detis ad nostrum gregem,

    Plaut. Cas. prol. 21.—
    (β).
    With ut and subj.:

    da operam, ut valeas,

    Cic. Att. 16, 16, A, 5:

    omnem operam do, ut cognoscam,

    Sen. Contr. 4, 24, 15; id. Vit. Beat. 3, 2.—
    (γ).
    With ne:

    dent operam consules, ne quid respublica detrimenti capiat,

    Caes. B. C. 1, 5:

    ego omnem operam dabo, ne pervenire ad me erubescat,

    Sen. Polyb. 13, 3:

    studiose te operam dare, ut ne quid meorum tibi esset ignotum,

    Cic. Fam. 13, 11, 1.—
    (δ).
    With subj. alone: dabo operam, quoad exercitus huc summittatis, etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6.—
    (ε).
    With inf.:

    id scire,

    Ter. Hec. 4, 1, 38.—
    2.
    In abl.: operā meā, tuā, etc., through my ( thy, etc.) means, agency, fault:

    fateor Abiisse eum abs te, meā operā atque astutiā,

    Plaut. Capt. 3, 5, 21:

    quid mihi nisi malum vostra opera'st?

    id. Ps. 1, 2, 50:

    non meā operā, neque pol culpā evenit,

    Ter. Hec. 2, 1, 31:

    meā operā, Q. Fabi, Tarentum recepisti,

    Cic. Sen. 4, 11.—
    3.
    Unā or eādem operā, in the same manner, at the same time (ante-class.):

    unā operā mihi sunt sodales, quā iste,

    Plaut. Capt. 3, 4, 31:

    eādem operā a praetore sumam syngrapham,

    id. ib. 2, 3, 89.—
    4.
    Operā, by experience (ante-class.):

    nam te omnes saevom commemorant... ego contra operā expertus,

    Plaut. Trin. 4, 1, 7:

    id operā expertus sum esse ita,

    id. Bacch. 3, 2, 3:

    magis non factum possum velle quam operā experiar persequi,

    id. Capt. 2, 3, 65.—
    5.
    Operae pretium, v. pretium, II. B.—
    B.
    Leisure, spare time for any thing (class., but in the phrase operae est, only ante-class. and Livian):

    operae ubi mihi erit, ad te venero,

    as soon as I can spare the time, Plaut. Truc. 4, 4, 30:

    si operae illi esset,

    if he had time, Liv. 5, 15; 4, 8; 44, 36:

    dicam, si tibi videam esse operam, aut otium,

    Plaut. Merc. 2, 2, 15:

    operae non est,

    id. ib. 5, 2, 77:

    quos tu operam gravare mihi,

    id. Rud. 2, 4, 21: de versibus, quos tibi a me scribi vis, deest mihi quidem opera, I have not time or leisure, Cic. Q. Fr. 3, 4, 4.—
    C.
    In concr.
    1.
    A day's work or labor (usu. in plur.):

    quaternis operis singula jugera confodere,

    Varr. R. R. 1, 18:

    puerilis una opera,

    Col. 11, 2, 44:

    bubulcorum operae quatuor,

    id. 2, 13:

    operae (filiorum) locari possunt,

    Paul. Sent. 5, 1, 1.—
    2.
    A day-laborer, journeyman; also, in gen., a laborer, workman (usu. in plur.):

    ipse dominus dives operis et laboris expers,

    Plaut. Am. 1, 1, 16:

    plures operas conducere,

    Col. 3, 21: nona, a ninth laborer (on his farm), Hor. S. 2, 7, 118; Suet. Oct. 3.—Hence, transf., in a bad sense: operae, hired aiders, abettors, tools, etc. (of political or theatrical parties):

    mercenariae (corresp. to multitudo conducta),

    Cic. Phil. 1, 9, 22; cf.:

    erat mihi contentio cum operis conductis et ad diripiendam urbem concitatis,

    id. Sest. 17, 38:

    Claudianae,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2; cf. id. Att. 4, 3, 3:

    theatrales,

    parties for the purpose of applauding, theatrical factions, Tac. A. 1, 16:

    VETERES A SCENA,

    Inscr. Grut. 467, 7.—
    3.
    That which is wrought or produced, a work:

    operae aranearum,

    i. e. spiders' webs, Plaut. As. 2, 4, 19:

    exstabit opera peregrinationis hujus,

    Cic. Att. 15, 13, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > opera

  • 3 stipendium

    stīpendĭum, ii, n. [contr. from stipipendium, from stips-pendo].
    I.
    In publicists' lang., a tax, impost, tribute, contribution (payable in money; whereas vectigal in kind; the former being regarded as the more humiliating; v. stipendiarius, I.): Poeni stipendia pendunt, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 182 Müll. (Ann. v. 269 Vahl.); so,

    pendere,

    Caes. B. G. 1, 44; 5, 27; Sall. C. 20, 7; Liv. 2, 9; 21, 10:

    conferre,

    id. 33, 42:

    solvere,

    id. 39, 7:

    imponere victis,

    Caes. B. G. 1, 44; 7, 54:

    stipendio liberare aliquem,

    id. 5, 27:

    de stipendio recusare,

    id. ib. 1, 44:

    stipendi spem facere,

    Liv. 28, 25, 9.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., tribute, dues ( poet. and in post-Aug. prose):

    indomito nec dira ferens stipendia tauro (sc. Minotauro),

    Cat. 64, 173:

    quae finis aut quod me manet stipendium?

    penalty, Hor. Epod. 17, 36:

    alii tamen obscuriores (scriptores) aliquod stipendium nostro studio contulerunt,

    contribution, Col. 1, 1, 10.—
    2.
    Income, subsistence, salary:

    iis, ut adsiduae templi antistites essent, stipendium de publico statuit,

    Liv. 1, 20, 3.—
    II.
    In milit. lang., pay, stipend in full:

    stipendium militare,

    Liv. 4, 60, 5; Plin. 33, 3, 13, § 45;

    commonly stipendium alone: militis stipendia ideo, quod eam stipem pendebant,

    Varr. L. L. 5, § 182 Müll.; cf. Plin. 33, 3, 13, § 43; Liv. 4, 59 and 60:

    cum stipendium ab legionibus flagitaretur,

    Caes. B. C. 1, 87:

    numerare militibus,

    Cic. Pis. 36, 88:

    persolvere,

    id. Att. 5, 14, 1: dare, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 26; Liv. 2, 12; 5, 12; cf.:

    dare pecuniam in stipendium,

    Caes. B. C. 1, 23; Liv. 27, 9 fin.:

    accipere,

    id. 5, 4:

    stipendio afficere exercitum,

    Cic. Balb. 27, 61:

    augere,

    Caes. B. C. 3, 110:

    fraudare,

    id. ib. 3, 59:

    stipendium duum mensium,

    Curt. 5, 1, 45:

    dum in calamitosis stipendiis versaretur,

    might get pay by the misfortunes of others, Amm. 19, 12, 2.—
    B.
    Transf., military service (mostly in plur.):

    merere stipendia,

    Cic. Mur. 5, 12:

    stipendia merere (mereri),

    to perform military service, to serve, id. Cael. 5, 11; id. de Or. 2, 64, 258; also,

    facere,

    Sall. J. 63, 3; Liv. 3, 27; 5, 7; 42, 34 al.; cf.:

    opulenta ac ditia facere,

    id. 21, 43:

    emereri,

    to complete the time of service, to serve out one's time, id. 25, 6; Cic. Sen. 14, 49; Sall. J. 84, 2; Liv. 3, 57; Val. Max. 6, 1, 10;

    v. emereo, II.: auxiliaria stipendia mereri,

    Tac. A. 2, 52:

    numerare,

    Liv. 4, 58:

    enumerare,

    id. 3, 58:

    qui (milites) jam stipendiis confecti erant,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 26; cf.:

    stipendiis exhausti,

    Liv. 27, 9:

    adulescentuli statim castrensibus stipendiis imbuebantur,

    Plin. Ep. 8, 14, 5.— Sing.:

    homo nullius stipendii,

    Sall. J. 85, 10:

    exercitui dare,

    id. H. 2, 96, 6 Dietsch:

    sextus decimus stipendii annus,

    Tac. A. 1, 17.—
    2.
    In partic., military service of a year, a year's service, a campaign:

    si in singulis stipendiis is ad hostes exuvias dabit,

    Plaut. Ep. 1, 1, 36:

    quod tricena aut quadragena stipendia senes tolerent,

    Tac. A. 1, 17:

    vicena stipendia meritis,

    id. ib. 1, 36:

    stipendia sua numerari jubebant,

    Just. 12, 11, 4:

    qui eorum minime multa stipendia haberet,

    Liv. 31, 8 fin.—Sing.:

    (juventus) octavo jam stipendio functa,

    Hirt. B. G. 8, 8, 2; cf.

    with both numbers together: secundo stipendio dextram manum perdidit, stipendiis duobus ter et vicies vulneratus est,

    Plin. 7, 28, 29 § 104.—
    C.
    Trop., in gen., service (very rare):

    functus omnibus humanae vitae stipendiis,

    i. e. duties, Sen. Ep. 93, 4:

    tamquam emeritis stipendiis libidinis,

    Cic. Sen. 14, 49:

    plurium velut emeritis annorum stipendiis,

    Col. 3, 6, 4:

    rex cui (Hercules) duodecim stipendia debebat,

    services, labors, Just. 2, 4, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > stipendium

  • 4 officium

        officium ī, n    [for opificium, opus+2 FAC-], a service, kindness, favor, courtesy: pro recentibus Gallici belli officiis, help given in, Cs.: summo officio praeditus homo, exceedingly obliging: officio te certasse priorem, V.: Officiis dilecta suis, loved for her kindly services, O.—A ceremonial observance, ceremony, attendance: officium cras mihi peragendum, a ceremonial visit, Iu.: tempus per officiorum ambitum transigunt, Ta.—An obligatory service, obligation, duty, function, part, office: patris, T.: functus officio, L.: in deos hominesque fungi officiis, L.: a pueris nullo officio adsuefacti, Cs.: vita cum officio coniuncta: amicitiae: satisfacere officio, perform: officium suum deserere, neglect: de officio decedis: in officio manere, Cs.: offici neglegentior.—An official duty, service, employment, business, work: officia inter se partiuntur, Cs.: maritimum, naval service, Cs.: fama aucti officii, i. e. of extending his authority, Ta.—A sense of duty, dutifulness, conscience: quicquid in eum iudici officique contuleris: utrum apud eos officium valeret, Cs.
    * * *
    duty, obligation; kindness; service, office

    Latin-English dictionary > officium

  • 5 opera

        opera ae, f    [opus], service, pains, exertion, effort, work, labor: operam abutitur, qui, etc., wastes labor, T.: frustra operam sumo, take pains, T.: res multae operae, Cs.: operam exigere: praebere amicis: in eā (arte) plus operae consumere, bestow upon: impendere: polliceri, S.: insumere, L.: interponere, employ: quorum operā interfectus, by whose agency, Cs.: exstabit opera peregrinationis huius, i. e. literary activity.—A service, rendering of service: esse in operis eius societatis, in the service of the society: qui operas in scripturā pro magistro dat, serves as director: musis operas reddere, serve.—In the phrase, operam dare, to bestow care, take pains, give attention, serve, exert oneself: id dare operam, qui istum amoveas, T.: dant operam simul auspicio augurioque (i. e. student), Enn. ap. C.: dare operam funeri, attend: sermoni, listen: dilectu dat operam, is busied in, L.: dabat operam, ut Dumnorigem contineret, Cs.: dent operam consules, ne quid res p. detrimenti capiat, Cs.: id scire, T.—In the phrase, meā operā, through my means, by my agency: Non meā operā neque culpā evenit, T.: meā operā Q. Tarentum recepisti.—In the phrase, operae pretium, something worth the effort.—Leisure, spare time: de versibus, deest mihi quidem opera, I have no leisure: quae non operae est referre, it is not worth while, L.: si operae illi esset, if he had time, L.—A day-laborer, journeyman, laborer, workman, artisan: nona, a ninth laborer (on a farm), H.: operae facessant: publice coactis operis: contentio cum operis conductis ad, etc., rabble hired.
    * * *
    work, care; aid; service, effort/trouble

    Latin-English dictionary > opera

  • 6 stīpendium

        stīpendium ī, n    [stips+PAND-], a paying of tax, tax, impost, tribute, contribution (usu. in money): pendere, Cs.: conferre, L.: stipendio liberatus, Cs.: stipendi spem facere, L.— Tribute, dues: Quae finis aut quod me manet stipendium? penalty, H.— An income, stipend, salary, pay: iis stipendium de publico statuit, L.—Of soldiers: militare, L.: cum stipendium ab legionibus flagitaretur, Cs.: numerare militibus: exercitum stipendio adficere: trium mensium, Cu.— Military service, campaigning: meruisse stipendia in eo bello, to have served: stipendiis faciundis sese exercuit, S.: emereri, to serve out one's time, L.: emeritis stipendiis, i. e. at the end of their service, S.; cf. animum tamquam emeritis stipendiis libidinis secum vivere, i. e. released from the service of, etc.: homo nullius stipendi, S.: qui eorum minime multa stipendia haberet, i. e. campaigns, L.: septem et viginti enumeratis stipendiis, i. e. years of service, L.
    * * *
    tribute, stipend; pay, wages; military service

    Latin-English dictionary > stīpendium

  • 7 mīlitia

        mīlitia ae, f    [miles], military service, warfare, war: cogere ad militiam eos, S.: cedat otium militiae: militiam discere, S.: ferre, H.: tolerare, V.: detrectare, O.: militiae vacatio, exemption from military service, Cs.: fraterna, civil war, Tb.: Militiā tali lacessere Teucros, V.: piae Pars sis militiae, share in, O.: militiae honorem, military honors, Iu.: militiā, in war (opp. togā), Iu.: militiae, in war, in the army.—In phrases with domi, at home and abroad, at home and in the army: virtus domi militiaeque cognita: militiae domique, L.: militiae et domi, T.— The soldiery, military: Hic pars militiae, O.: magister militiae, general, L.— A service, laborious employment: urbana respondendi, scribendi, etc.: Haec mea militia est, O.
    * * *
    military service; campaign

    Latin-English dictionary > mīlitia

  • 8 mūnus

        mūnus eris, n    [2 MV-], a service, office, post, employment, function, duty: administrare, T.: rei p., public office: munera belli partiri, L.: de iure respondendi sustinere: vigiliarum obire, to perform, L.: offici, performance: principum est resistere levitati multitudinis: militiae, Cs.: sine munere vestro, help, O.— A duty, burden, tribute: munus imponebatur grave civitati: munere vacare, L.— A work: maiorum vigiliarum: solitudinis, a book written in solitude.—A service, favor, kindness: infinitis cum muneribus.— The last service, burial: pro hominis dignitate amplo munere extulit, N.: cineri haec mittite nostro Munera, V.— A present, gift: sine munere a me abire? T.: mittere homini munera: promissum, V.: munera Liberi, i. e. wine, H.: terrae, fruits, H.: Cereris, bread, O.: munere niveo lanae alqm fallere, inducement, V.: quem munere palpat Carus, i. e. a bribe, Iu.: Munera circo In medio, prizes, V.— A public show, spectacle, entertainment, exhibition, show of gladiators (given by magistrates): magnis muneribus datis, Cs.: plebem muneribus placare: aedilicium: munera nunc edunt, Iu.
    * * *
    service; duty, office, function; gift; tribute, offering; bribes (pl.)

    Latin-English dictionary > mūnus

  • 9 vacātiō

        vacātiō ōnis, f    [vaco], freedom, exemption, immunity, dispensation: cum sacerdotes deorum vacationem habeant: adulescentiae, i. e. the license of youth: rerum gestarum, i. e. immunity earned by service: neque ei suam vacationem eripio, i. e. his peculiar license: omnium munerum: publici muneris: militiae, from military service, Cs.: a causis: a belli administratione, L.: vacationem, quo minus iudiciis operam darent, habere.— Exemption from military service (sc. militiae): P. Vatinius... et agro a senatu et vacatione donatus est: scribere exercitum sine ullā vacationis veniā, L.— A sum paid for exemption from military service: vacationes centurionibus ex fisco numerat, Ta.: vacationes annuae, Ta.
    * * *
    freedom, exemption; privilege

    Latin-English dictionary > vacātiō

  • 10 militia

    mīlĭtĭa, ae (-āi, Lucr. 1, 29), f. [id.], military service, warfare, war.
    I.
    Lit.:

    in militiae disciplinam profectus est,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    militiam subterfugere,

    id. Off. 3, 26, 97:

    ferre,

    Hor. Ep. 1, 18, 55:

    tolerare,

    Verg. A. 8, 516:

    munus militiae sustinere,

    Caes. B. G. 6, 18:

    militiae vacatio,

    exemption from military service, id. ib. 6, 14:

    militiae magna scientia,

    Sall. J. 63, 2:

    militiam discere,

    id. C. 7, 4:

    praeclara,

    Vell. 2, 5, 1:

    Pompeii,

    id. 2, 40, 1:

    adversus Graecos,

    Just. 20, 1, 3:

    lentas militias,

    Tib. 1, 3, 82:

    Cimbrica Teutonicaque,

    Vell. 2, 120, 1:

    militiae honorem,

    military honors, Juv. 7, 88.—
    B.
    Esp.
    1.
    Abl. militiā, in war, opp. togā, in peace, Juv. 10, 9.—
    2.
    Gen. militiae, in military service, or on a campaign, in the field; freq. in phrase: domi militiaeque, at home and abroad, at home and with the army:

    quorum virtus fuerat domi militiaeque cognita,

    Cic. Tusc. 5, 19, 55; cf.:

    et domi et militiae,

    id. de Or. 3, 33, 134:

    militiae domique,

    Liv. 7, 32:

    militiae et domi,

    Ter. Ad. 3, 5, 49.—Also without domi, Cic. Leg. 3, 3, 6; Sall. J. 84, 2; Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Trop., of love:

    at confidentia militia illa militatur multo magis quam pondere,

    Plaut. Pers. 2, 2, 50;

    so of an inattentive lover: pro infrequente eum mittat militiā domum,

    id. Truc. 2, 1, 19.—
    II.
    Transf.
    A.
    Military spirit, courage, bravery:

    virilis militiae uxor,

    Flor. 4, 5.—
    B.
    Concr., the soldiery, military (syn.:

    milites, exercitus, copiae): hic pars militiae, dux erat ille ducum,

    Ov. H. 8, 46:

    Romanae militiae decus,

    Val. Max. 1, 6, 11:

    cum omni militiā interficitur,

    Just. 32, 2, 2; Plin. 4, 14, 27, § 97:

    qua (lex) maxima apud eos vis cogendae militiae erat,

    Liv. 4, 26, 3: magister militiae, general, id. 22, 23, 2:

    caelestis,

    Vulg. Luc. 2, 13.—So trop.:

    militia caeli,

    i. e. the heavenly bodies, Vulg. Act. 7, 42; id. Deut. 17, 3.—
    C.
    A civil service, office, profession, employment, esp. a laborious one:

    hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, etc.,

    Cic. Mur. 9, 19:

    haec mea militia est,

    Ov. F. 2, 9.—Of swallows building their nests:

    eaque militia illis cum anno redit semper,

    Plin. 10, 33, 49, § 95.—
    D.
    Any special work of difficulty, requiring a great effort:

    completa est militia ejus,

    Vulg. Isa. 40, 2:

    arma militiae nostrae non carnalia,

    id. 2 Cor. 10, 4:

    bona,

    id. 1 Tim. 1, 18.—
    E.
    Under the emperors (like miles), an office or employment at court, Prud. Cath. 19; Cod. Just. 3, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > militia

  • 11 ministerium

    mĭnistĕrĭum, ii, n. [minister], the office or functions of a minister, attendance, service, ministry, in a good or bad sense; an office, occupation, work, labor, employment, administration, etc. (not in Cic. or Cæs.; cf.: munus, officium).
    I.
    Lit.: sunt qui ita distinguant:

    quaedam beneficia esse, quaedam officia, quaedam ministeria: beneficium esse, quod alienus det: officium esse filii, uxoris, etc.: ministerium esse servi, quem conditio sua eo loco posuit, ut nihil eorum, quae praestat, imputet superiori,

    Sen. Ben. 3, 18, 1:

    servorum,

    Just. 2, 13, 10. ubi ego omnibus parvis magnisque ministeriis praefulcior, Plaut. Ps. 3, 1, 6: facere uxoribus, to wait or attend upon, id. 32, 3, 16:

    praestare alicui,

    Dig. 13, 5, 15:

    exhibere,

    ib. 50, 1, 17:

    assuetos ministeriis talium facinorum,

    Liv. 42, 15:

    magis necessarium quam speciosi ministerii procurationem intueri,

    id. 4, 8, 6:

    praebere,

    Dig. 47, 2. 51:

    ministerium consilii sui afferre,

    Just. 31, 5, 8:

    fabrilia,

    Plin. 16, 43, 84, § 230:

    dura,

    Ov. M. 11, 625:

    diurna,

    id. ib. 4, 216:

    navis,

    Petr. 108:

    triste,

    Verg. A. 6, 223; cf.

    foeda,

    id. ib. 7, 619; Sedul. 4, 130:

    Quirinus acribus ministeriis consulatum adeptus,

    Tac. A. 3, 48:

    ministeria belli,

    military service, id. ib. 2, 78:

    ministerio Catonis... facta provincia Cyprus est,

    agency, Vell. 2, 38, 6:

    caedis,

    Curt. 10, 1, 2: ministeris functi esse, Mos. et Rom. Leg. Coll. 13, 3, 2.—Esp., the Christian ministry, the office of a preacher of Christ or of religion:

    verbi,

    Vulg. Act. 6, 4:

    reconciliationis,

    id. 2 Cor. 6, 18:

    melius,

    id. Heb. 8, 6.—
    II.
    Transf., concr.
    A.
    A suite of attendants:

    quindecim convivarum, ac ministerii capax triclinium,

    Plin. 12, 1, 5, § 10:

    ministeria magistratibus conscribere, i. e. lictores, viatores, etc.,

    Tac. A. 13, 27:

    aulicum,

    court-servants, Lampr. Alex. Sev. 41:

    atratum coquinae ministerium,

    the kitchen-servants, Amm. 14, 6, 17:

    varia arenae ministeria,

    managers of the games, Suet. Ner. 12.—
    B.
    A service of dishes, table-service (post-class.): ducentarum librarum argenti pondus ministerium, Lampr Alex. Sev. 34; Paul. Sent. 3, 6, 86.

    Lewis & Short latin dictionary > ministerium

  • 12 servio

    servĭo, īvi and ii, ītum, 4 ( imperf. servibas, Plaut. Capt. 2, 1, 50; fut. servibo, id. Men. 5, 9, 42; id. Merc. 3, 2, 3; Ter. Hec. 3, 5, 45:

    servibit,

    Plaut. Pers. 4, 4, 76; id. Trin. 2, 2, 27), v. n. (once pass., v. I. B. infra) [servus], to be a servant or slave, to serve, be in service (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Absol.: Ha. Quid tu, servusne es, an liber? Ps. Nunc quidem etiam servio, Plaut. Ps. 2, 2, 16:

    nunc qui minus servio, quam si forem serva nata?

    id. Rud. 1, 3, 37:

    in liberatā terrā liberatores ejus servire,

    Liv. 34, 50:

    per centum annos,

    id. 39, 37, 5:

    an addictus, quem lex servire, donec solverit, jubet, servus sit,

    Quint. 7, 3, 26:

    qui Libertate caret, Serviet aeternum,

    Hor. Ep. 1, 10, 41:

    servire liberaliter,

    Ter. And. 1, 1, 11:

    serviet utiliter (captivus),

    Hor. Ep. 1, 16, 70 et saep.:

    servire juste (opp. injuste imperare),

    Cic. Rep. 3, 18, 28; id. Phil. 6, 7, 19:

    vincti per centum annos servistis,

    Liv. 39, 37:

    servit vetus hostis Cantaber, serā domitus catenā,

    Hor. C. 3, 8, 21.—
    (β).
    With dat. of the person to whom service is rendered, to be enslaved to, to serve:

    justum est, tuos tibi servos tuo arbitratu serviat,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 71:

    lenoni,

    Ter. Phorm. 1, 2, 33:

    servitum tibi me abducito, ni fecero,

    Plaut. Ps. 1, 5, 105:

    venire in eum locum, ubi parendum alteri et serviendum sit,

    Cic. Rab. Post. 8, 22; cf.:

    sive regi sive optimatibus serviant,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    ut hoc populorum intersit, utrum comi domino an aspero serviant, etc.,

    id. ib. 1, 33, 50:

    Athenas victas Lacedaemoniis servire pati,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    minata, Servitura suo Capitolia nostra Canopo,

    Ov. M. 15, 827.—
    (γ).
    With apud:

    tam ille apud nos servit, quam ego nunc hic apud te servio,

    Plaut. Capt. 2, 2, 62:

    filius meus illi apud vos servit captus in Alide,

    id. ib. 2, 2, 80:

    hoc pacto apud te serviam,

    id. Aul. 1, 1, 12:

    apud lenonem,

    id. Poen. 4, 2, 87:

    si quis apud nos servisset, etc.,

    Cic. de Or. 1, 40, 182.—
    (δ).
    With homogeneous object:

    servitutem: qui in servitute est eo jure, quo servus, aut, ut antiqui dixerunt, qui servitutem servit,

    Quint. 7, 3, 26:

    tu usque a puero servitutem servivisti in Alide,

    Plaut. Capt. 3, 4, 12:

    quorum majorum nemo servitutem servivit,

    Cic. Top. 6, 29; id. Mur. 29, 61:

    qui (cives) servitutem servissent,

    Liv. 40, 18, 7; 45, 15, 5: neque erile negotium plus curat quam si non servitutem [p. 1683] serviat, Plaut. Mil. 2, 6, 2; 3, 1, 150 (not servitute, v. Ritschl ad h. l.).—So with dat. of person:

    me servitutem servire huic homini optumo,

    Plaut. Capt. 2, 3, 31; id. Aul. 4, 1, 6; id. Rud. 3, 4, 42; cf.:

    sed is privatam servitutem servit illi an publicam?

    id. Capt. 2, 2, 84 (v. infra, II.):

    ego haud diu: ab ineunte adulescentiā tuis servivi servitutem imperiis,

    id. Trin. 2, 2, 21; and with apud:

    apud hunc servitutem servio,

    id. Mil. 2, 1, 17.—
    B.
    Pass. (perh. only in the foll. passage):

    adsuescamus... servis paucioribus serviri,

    Sen. Tranq. 9, 3.—
    II.
    In gen., with dat. of object (a person or thing), to be devoted or subject to; to be of use or service to; to serve for, be fit or useful for; to do a service to, to comply with, gratify, humor, accommodate; to have respect to, to regard or care for; to consult, aim at, to accommodate one's self to, etc. (so esp. freq. in Cic.; cf.:

    pareo, appareo, ministro): tibi servio atque audiens sum imperii,

    Plaut. Truc. 1, 2, 25; Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    quoniam sibi (rei publicae) servissem semper, numquam mihi... ut jam mihi servirem, consulerem meis,

    id. Planc. 38, 92; cf.:

    servire populo,

    id. ib. 4, 11; id. Fin. 5, 9, 27 et saep.:

    cum is, qui imperat aliis, servit ipse nulli cupiditati,

    id. Rep. 1, 34, 52; cf.:

    cum homines cupiditatibus iis, quibus ceteri serviunt, imperabunt,

    id. Lael. 22, 82:

    aetati hujus,

    id. Fin. 5, 9, 27:

    mori alicujus,

    Nep. Them. 1, 3:

    semper aut belli aut pacis serviit artibus,

    Vell. 1, 13, 3:

    amori aliorum flagitiosissime,

    Cic. Cat. 2, 4, 8:

    auribus alicujus,

    Caes. B. C. 2, 27:

    bello,

    id. B. G. 7, 34:

    brevitati,

    Cic. de Or. 2, 80, 327:

    commodis alicujus,

    id. Rep. 1, 4, 8; id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24; id. Inv. 2, 45, 132:

    rei publicae commodis,

    id. Div. in Caecil. 20, 64; cf.:

    compendio suo privato,

    Caes. B. C. 3, 32:

    constantiae,

    Cic. Fam. 5, 16, 5:

    dignitati (with consulere rei publicae),

    id. Sest. 10, 23:

    dolori meo,

    id. ib. 6, 14:

    existimationi,

    id. Verr. 1, 10, 29; id. Att. 5, 11, 5:

    famae,

    id. ib. 5, 10, 2:

    gloriae,

    id. Tusc. 5, 3, 9:

    gravitati vocum aut suavitati,

    id. Or. 54, 182:

    vel honori multorum vel periculo (with obedire tempori),

    id. Brut. 69, 242:

    indulgentiae,

    id. Cael. 32, 79:

    iracundiae (with parere dolori),

    id. Prov. Cons. 1, 2:

    laudi et gloriae,

    id. Cat. 1, 9, 23:

    laudi existimationique,

    id. Verr. 2, 1, 2, § 5:

    numeris (orationis),

    id. Or. 52, 176:

    oculis civium,

    id. Phil. 8, 10, 29:

    pecuniae,

    id. Tusc. 5, 3, 9:

    personae,

    id. Off. 3, 29, 106:

    petitioni,

    id. Verr. 1, 9, 24:

    posteritati,

    id. Tusc. 1, 15, 35:

    rei familiari,

    id. Rosc. Am. 15, 43; cf.

    rei,

    Ter. Hec. 2, 1, 27:

    rumori,

    Plaut. Trin. 3, 2, 14; Caes. B. G. 4, 5 fin.:

    tempori,

    Cic. Sest. 6, 14; id. Tusc. 3, 27, 66; id. Att. 8, 3, 6; 10, 7, 1:

    utilitati salutique,

    id. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27:

    valetudini,

    id. Fam. 16, 18, 1:

    vectigalibus,

    id. de Or. 2, 40, 171:

    venustati vel maxime,

    id. ib. 2, 78, 316;

    2, 80, 327: verbis praecedentibus,

    Quint. 9, 4, 63.— Pass. impers.:

    ut communi utilitati serviatur,

    Cic. Off. 1, 10, 31:

    concisum est ita, ut non brevitati servitum sit, sed magis venustati,

    id. de Or. 2, 80, 327.—
    (β).
    With homogeneous object (cf. supra, I. d):

    ab ineunte adulescentiā Tuis servivi servitutem imperiis et praeceptis, pater... Meum animum tibi servitutem servire aequom censui,

    Plaut. Trin. 2, 2, 21 sqq.—
    B.
    Transf., of things.
    1.
    In gen., to help, assist, be serviceable to, be useful for (post-Aug.):

    ut totus truncus alienigenis surculis serviat,

    Col. 4, 29, 14; cf.:

    tabularia debent servire gallinis,

    id. 6, 3, 2:

    chartis serviunt calami,

    Plin. 16, 36, 64, § 157:

    candelae luminibus et funeribus serviunt,

    id. 16, 37, 70, § 178:

    eademque materia et cibis et probris serviat,

    id. 33, 12, 54, § 152:

    laetor quod domus aliquando C. Cassi, serviet domino non minori,

    Plin. Ep. 7, 24, 8.—
    2.
    Esp., jurid. t. t., of buildings, lands, etc., to be subject to a servitude:

    praedia, quae serviebant,

    Cic. Agr. 3, 2, 9; so,

    aedes,

    id. Off. 3, 16, 67:

    neque servire quandam earum aedium partem in mancipi lege dixisset,

    id. de Or. 1, 39, 178:

    eodem numero (incorporalium) sunt et jura praediorum urbanorum et rusticorum, quae etiam servitutes vocantur,

    Gai. Inst. 2, 14 fin.; Paul. Sent. 1, 17; cf. Dig. 8, 2, 20, §§ 3 and 5; 8, 6, 8, § 1 al.; and v. servitus, II. B., and servus, II.

    Lewis & Short latin dictionary > servio

  • 13 beneficium

        beneficium ī, n    [bene+2 FAC-], a favor, benefit, service, kindness: Pro maleficio beneficium reddere, T.: alcui dare: apud bonos beneficium conlocare, lay under obligation: Iugurtham beneficiis vincere, S.: in regem: erga me: Abs quivis homine beneficium accipere, T.: adfici beneficio: beneficio sum tuo usus, have received from you: benefici memor esse, S.: beneficio tuo salvus, thanks to you: nostri consulatūs beneficio, by means of: hoc beneficio, by this means, T.: sortium beneficio incolumis, by the lucky turn of, Cs.: alqd per beneficium civitatibus concedere, as a favor: (alqd illis) in benefici loco deferendum, offered as a kindness: coöptatio collegiorum ad populi beneficium transferebatur, i. e. the power to choose was vested in: in beneficiis ad aerarium delatus est, i. e. among those who had done service to the state: ne qua tabula benefici figeretur, no man posted as privileged. —An honor, distinction, office, promotion: beneficio populi R. ornatus: vestris beneficiis praeditus: quae antea dictatorum fuerant beneficia, in the gift of, L.: beneficia vostra penes optumos forent, S.
    * * *
    kindness, favor, benefit, service, help; privilege, right

    Latin-English dictionary > beneficium

  • 14 emereo

    ē-mĕrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a., and (perh. not ante-Aug.) ē-mĕrĕor, ĭtus, 2, v. dep. a.
    I. A.
    In gen. (rare;

    not in Cic.): quid ego emerui mali?

    Plaut. Aul. 4, 10, 5:

    honores,

    Prop. 4 (5), 11, 61:

    mihi altior sollicitudo, quale judicium hominum, emererer, accessit,

    Quint. 4, prooem. § 1; cf.:

    emerendi favoris gratia canunt,

    id. 4, 1, 2: pecuniam ex eo quaestu uberem, Gell, 6, 7, 5.— Poet., with inf. clause as object:

    Ennius emeruit Contiguus poni, Scipio magne, tibi,

    Ov. A. A. 3, 410; cf. id. F. 4, 58.— Pass., in the part. perf.:

    emerito caput insere caelo,

    Sil. 7, 19; so id. 11, 464; Sid. Carm. 2, 209.—
    B.
    In Tib. and Ov. emerere aliquem, like demereri aliquem, to gain the favor of any one, to deserve well of, to lay under obligation:

    viros,

    Tib. 1, 9, 60; Ov. Tr. 4, 8, 52; id. Am. 2, 8, 24; id. Her. 6, 138.—Far more frequent,
    II.
    To serve out, complete one's term of service.
    A.
    Prop., in milit. lang.:

    spes emerendi stipendia,

    Liv. 25, 6; in part. perf.:

    emerita stipendia,

    Sall. J. 84, 2 Kritz.; Cic. de Sen. 14, 49; Liv. 3, 57; 21, 43 al.:

    militia,

    Suet. Calig. 44:

    arma,

    Plin. Pan. 15, 3:

    anni,

    Ov. Tr. 4, 8, 21; cf. id. F. 3, 43.—As a v. dep.:

    stipendia emeritus,

    Val. Max. 6, 1, 10.—Hence, subst. ēmĕrĭ-tus, i, m., a soldier who has served out his time, a veteran, an exempt, Tac. A. 1, 28; Suet. Aug. 24; Luc. 1, 344 al.—
    B.
    Transf. beyond the milit. sphere:

    annuum tempus (sc. magistratus) emeritum habere,

    Cic. Att. 6, 5, 3; cf.:

    annuae operae emerentur,

    id. ib. 6, 2, 6:

    spatium juventae (homo) transit, et emeritis medii quoque temporis annis, etc.,

    Ov. M. 15, 226.—In part. perf.: emeritus, a, um (since the Aug. per. in the mid. signif.), that has become unfit for service, worn out:

    equi,

    Ov. F. 4, 688; cf.:

    apes fessae et jam emeritae,

    Plin. 11, 11, 11, § 27; so,

    palmes,

    id. 17, 23, 35, § 206:

    aratrum,

    Ov. F. 1, 665:

    latus (with invalidum),

    id. Am. 3, 11, 14:

    acus,

    Juv. 6, 498:

    rogus,

    i. e. burned out, extinguished, Prop. 4 (5), 11, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > emereo

  • 15 emereor

    ē-mĕrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a., and (perh. not ante-Aug.) ē-mĕrĕor, ĭtus, 2, v. dep. a.
    I. A.
    In gen. (rare;

    not in Cic.): quid ego emerui mali?

    Plaut. Aul. 4, 10, 5:

    honores,

    Prop. 4 (5), 11, 61:

    mihi altior sollicitudo, quale judicium hominum, emererer, accessit,

    Quint. 4, prooem. § 1; cf.:

    emerendi favoris gratia canunt,

    id. 4, 1, 2: pecuniam ex eo quaestu uberem, Gell, 6, 7, 5.— Poet., with inf. clause as object:

    Ennius emeruit Contiguus poni, Scipio magne, tibi,

    Ov. A. A. 3, 410; cf. id. F. 4, 58.— Pass., in the part. perf.:

    emerito caput insere caelo,

    Sil. 7, 19; so id. 11, 464; Sid. Carm. 2, 209.—
    B.
    In Tib. and Ov. emerere aliquem, like demereri aliquem, to gain the favor of any one, to deserve well of, to lay under obligation:

    viros,

    Tib. 1, 9, 60; Ov. Tr. 4, 8, 52; id. Am. 2, 8, 24; id. Her. 6, 138.—Far more frequent,
    II.
    To serve out, complete one's term of service.
    A.
    Prop., in milit. lang.:

    spes emerendi stipendia,

    Liv. 25, 6; in part. perf.:

    emerita stipendia,

    Sall. J. 84, 2 Kritz.; Cic. de Sen. 14, 49; Liv. 3, 57; 21, 43 al.:

    militia,

    Suet. Calig. 44:

    arma,

    Plin. Pan. 15, 3:

    anni,

    Ov. Tr. 4, 8, 21; cf. id. F. 3, 43.—As a v. dep.:

    stipendia emeritus,

    Val. Max. 6, 1, 10.—Hence, subst. ēmĕrĭ-tus, i, m., a soldier who has served out his time, a veteran, an exempt, Tac. A. 1, 28; Suet. Aug. 24; Luc. 1, 344 al.—
    B.
    Transf. beyond the milit. sphere:

    annuum tempus (sc. magistratus) emeritum habere,

    Cic. Att. 6, 5, 3; cf.:

    annuae operae emerentur,

    id. ib. 6, 2, 6:

    spatium juventae (homo) transit, et emeritis medii quoque temporis annis, etc.,

    Ov. M. 15, 226.—In part. perf.: emeritus, a, um (since the Aug. per. in the mid. signif.), that has become unfit for service, worn out:

    equi,

    Ov. F. 4, 688; cf.:

    apes fessae et jam emeritae,

    Plin. 11, 11, 11, § 27; so,

    palmes,

    id. 17, 23, 35, § 206:

    aratrum,

    Ov. F. 1, 665:

    latus (with invalidum),

    id. Am. 3, 11, 14:

    acus,

    Juv. 6, 498:

    rogus,

    i. e. burned out, extinguished, Prop. 4 (5), 11, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > emereor

  • 16 munus

    mūnus (old orthogr. moenus;

    moenera militiaï,

    Lucr. 1, 29), ĕris, n. [root mu-; cf.: moenia, munis, munia, etc.], a service, office, post, employment, function, duty (class.; syn.: officium, ministerium, honos).
    I.
    Lit.: munus significat officium, cum dicitur quis munere fungi. Item donum quod officii causā datur, Paul. ex Fest. p. 140 Müll. (cf. infra):

    munus curare,

    to discharge an office, Plaut. Truc. 2, 4, 76:

    octo munus hominum fungi,

    id. Men. 1, 4, 5:

    administrare,

    Ter. Ad. 5, 1, 2:

    munus atque officium,

    Cic. Font. 7, 15:

    rei publicae,

    a public office, id. de Or. 1, 45, 199:

    belli,

    Liv. 24, 35:

    de jure respondendi sustinere,

    Cic. Brut. 30, 113:

    rei publicae explere,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    vigiliarum obire,

    to perform, Liv. 3, 6:

    officii,

    the performance of a duty, Cic. Sen. 11, 35:

    tuum est hoc munus, tuae partes: a te hoc civitas exspectat,

    duty, office, obligation, id. Fam. 11, 5, 3:

    principum est resistere levitati multitudinis,

    id. Mil. 8, 22:

    vitae,

    id. Sen. 11, 35:

    senectutis,

    id. Leg. 1, 3, 10.—
    B.
    Esp., = onus, a duty, burden, tribute:

    cum hoc munus imponebatur tam grave civitati,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    id quoque munus leve atque commune Mamertinis remisisti,

    id. ib. 2, 5, 21, §

    52: dum ne quis eorum munere vacaret,

    Liv. 25, 7, 4:

    non enim detractionem eam munerum militiae, sed apertam defectionem esse,

    id. 27, 9, 9.—
    II.
    Transf.
    A.
    A work:

    majorum vigiliarum munus, Cic. Par. prooem.: solitudinis,

    a work, book, written in solitude, id. Off. 3, 1, 4.—
    B.
    A service, favor: huc ire licet atque illuc munere ditium dominorum, Sall. Orat. Licin.; Cic. Fam. 10, 11, 1.—
    2.
    In partic., the last service, office to the dead, i. e. burial: pro hominis dignitate amplo munere extulit, Nep. Eum. 4, 4 (dub.;

    al. funere): suprema,

    Verg. A. 11, 25:

    supremum mortis,

    Cat. 101, 3:

    debita,

    Val. Fl. 3, 313:

    fungi inani Munere,

    Verg. A. 6, 885:

    cineri haec mittite nostro Munera,

    id. ib. 4, 624.—
    C.
    A present, gift (syn.:

    donum, praemium): bonum datum deorum concessu atque munere,

    Cic. Univ. 14:

    mittere alicui,

    id. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    mittere aliquid alicui munere,

    to send one something as a present, Plin. 37, 5, 19, § 74 (al. muneri):

    quasi totam regionem muneri accepissent,

    had received as a present, Tac. A. 14, 31:

    aliquem munere donare,

    to present one with a gift, Verg. A. 5, 282:

    dare muneri aliquid alicui,

    to give one something as a present, Nep. Thras. 4, 2:

    munera Liberi,

    i. e. wine, Hor. C. 4, 15, 26:

    terrae,

    id. ib. 2, 14, 10:

    Cereris,

    bread, Ov. M. 10, 74; cf.:

    gratae post munus aristae,

    Juv. 14, 183:

    quem munere palpat Carus,

    i. e. a bribe, id. 1, 35.—
    2.
    In partic.
    a.
    A public show, spectacle, entertainment, exhibition, esp. a show of gladiators, which was given to the people by the magistrates, and generally by the ædiles, as an expression of gratitude for the honorable office to which they had been elected (cf.:

    ludus, spectaculum): erat munus Scipionis, dignum et eo ipso et illo Q. Metello, cui dabatur,

    Cic. Sest. 58, 124:

    munus magnificum dare,

    id. Q. Fr. 3, 8, 6:

    praebere,

    id. Sull. 19, 54:

    functus est aedilicio maximo munere,

    i. e. gave a splendid exhibition, id. Off. 2, 16, 55:

    edere,

    Suet. Tit. 7:

    venationes, quae vocantur munera,

    Lact. 6, 20:

    munera nunc edunt,

    Juv. 3, 36; 4, 18.—
    b.
    A public building for the use of the people, erected at the expense of an individual:

    Pompeii munera,

    the theatre, Vell. 2, 130, 1:

    aut ubi muneribus nati sua munera mater Addidit (i. e. theatro Marcelli porticum Octaviam),

    Ov. A. A. 1, 69.—
    c.
    Transf., of the structure of the universe:

    effector vel moderator tanti operis et muneris,

    Cic. Tusc. 1, 28, 70.

    Lewis & Short latin dictionary > munus

  • 17 parangaria

    părangărĭus, a, um, adj., = paraangareia, that is done besides the service to which one is bound: praestatio, Cod. Just, 1, 3, 2.—
    II.
    Subst.: părangărĭa, ae, f., a service over and above that which one is bound to render, extra service, Cod. Just. 12, tit. 51; Cod. Th. 8, tit. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > parangaria

  • 18 parangarius

    părangărĭus, a, um, adj., = paraangareia, that is done besides the service to which one is bound: praestatio, Cod. Just, 1, 3, 2.—
    II.
    Subst.: părangărĭa, ae, f., a service over and above that which one is bound to render, extra service, Cod. Just. 12, tit. 51; Cod. Th. 8, tit. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > parangarius

  • 19 vacatio

    văcātĭo, ōnis, f. [vaco], a being free from a duty, service, etc.; freedom, exemption, immunity; a freeing, exempting, dispensation (class.; syn. immunitas).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With gen. obj.:

    vacatio omnium munerum,

    Cic. N. D. 1, 20, 53:

    publici muneris,

    id. Fam. 9, 6, 5:

    sumptus, laboris, militiae, rerum denique omnium,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 23:

    militiae,

    Caes. B. G. 6, 14; Cic. Phil. 5, 19, 53; Just. 1, 9, 12:

    quinquennii militiae vacatio,

    Liv. 23, 20, 2; 42, 33, 4:

    rerum omnium,

    Cic. Verr. 2, 5, 22, § 58:

    malorum,

    Sen. Ep. 85, 5.—
    (β).
    With ab:

    a causis vacatio,

    Cic. Leg. 1, 4, 11:

    ab belli administratione,

    Liv. 23, 32, 15:

    ab opere,

    Col. 6, 14, 3:

    a sacerdotio,

    Gell. 1, 12, 7.—
    (γ).
    With quominus:

    vacationem augures, quominus judiciis operam darent, non habere,

    Cic. Brut. 31, 117.—
    (δ).
    Absol.:

    falsum est, ob vacationem pretium datum,

    Cic. Font. 4, 7:

    cum sacerdotes deorum vacationem habeant, quanto est aequius habere ipsos deos,

    id. Ac. 2, 38, 121:

    deprecari vacationem adulescentiae,

    id. Cael. 12, 30:

    rerum gestarum,

    id. Sull. 9, 26:

    aetatis,

    Nep. Att. 7, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Sc. militiae.) Exemption from military service:

    P. Vatinius... et agro a senatu et vacatione donatus est,

    Cic. N. D. 2, 2, 6:

    delectum habere sublatis vacationibus,

    id. Phil. 5, 12, 31:

    senatus decrevit, ut... dilectus haberetur, vacationes ne valerent,

    id. Att. 1, 19, 2:

    scribere exercitum sine ullā vacationis veniā,

    Liv. 8, 20, 3; 7, 28, 3; 27, 38, 3:

    locupletissimus quisque miles labore fatigari, donec vacationem emeret,

    Tac. H. 1, 46.—
    2.
    (Sc. culpae.) Neque ei suam vacationem eripio, quā ille apud omnis utitur, ut nihil malitiose fecisse videntur, freedom from blame, Cic. Verr. 2, 7, 68, § 164 B. and K. (dub.; al. purgationem; al. culpae vacationem).—
    II.
    Transf., a sum paid for exemption from military service:

    vacationes annuas exsolvere,

    Tac. H. 1, 46:

    vacationes centurionibus ex fisco numerat,

    id. ib. 1, 58.

    Lewis & Short latin dictionary > vacatio

  • 20 aes

        aes aeris, n    crude metal, base metal, copper: uti aere pro nummo, Cs.: aeris metalla, V.— Hence, bronze, an alloy of copper and tin: ex aere statua.—As symbol of indomitable courage: aes triplex Circa pectus, H.; of durability: monumentum aere perennius, H.: quae (acta) ille in aes incidit, i. e. engraved on a copper tablet for deposit in the aerarium: in aere incidere: aera legum, i. e. tablets inscribed with the laws.—Plur., works of art in bronze, bronzes: grata aera, H.: aera voltum simulantia, a bust, H.: aere ciere viros, a trumpet, V.: aeris cornua flexi, O.— Plur, cymbals, H.: aera micantia cerno, i. e. arms of bronze, V.: spumas salis aere ruebant, with the prow, V.: inquinavit aere tempus aureum, i. e. degeneracy, H.: aes exigitur, i. e. money, H.: meret aera, earns money, H.: gravis aere dextra, V.: danda aera militibus, L.: octonis referentes Idibus aera, i. e. carrying the teacher's fees, H.—Esp. in the phrases, aes alienum, another's money, i. e. debt: aes alienum suscipere amicorum, assume: in aere alieno esse: conflare, S.: aere alieno premi, Cs.: dissolvere, discharge: solvere, S.: te aere alieno liberare: ex aere alieno laborare, to be oppressed by debt, Cs.: nexus ob aes alienum, bound for debt, L. —Hence, librāque et aere liberatus, released from the debtor's bond, L.—Aes mutuum reddere, borrowed money, S.—Aes suum, one's own money: meosum pauper in aere, i. e. I am poor, but not in debt, H.—Fig. (colloq.): te in meo aere esse, i. e. at my service. — The unit of the coin standard (cf. as): aes grave, the old heavy money, a pound of copper: denis millibus aeris gravis reos condemnat, L.— And aes alone and in the gen sing. (cf assium): aeris miliens, triciens, C., L.—Fig., wages earned: annua aera habes, L.; hence, military service: istius aera illa vetera, campaigns.
    * * *
    money, pay, fee, fare; copper/bronze/brass, base metal; (w/alienum) debt; gong

    Latin-English dictionary > aes

См. также в других словарях:

  • Service Oriented Programming — (SOP) is a programming paradigm that uses services as the unit of computer work, to design and implement integrated business applications and mission critical software programs. Services can represent steps of business processes and thus one of… …   Wikipedia

  • service — [ sɛrvis ] n. m. • v. 1050; lat. servitium « esclavage » I ♦ Obligation et action de servir (un supérieur, une autorité). A ♦ 1 ♦ Ensemble des devoirs que les citoyens ont envers l État, la société, et des activités qui en résultent. Admin.… …   Encyclopédie Universelle

  • Service-learning — is a method of teaching, learning and reflecting that combines academic classroom curriculum with meaningful service, frequently youth service, throughout the community. As a teaching methodology, it falls under the philosophy of experiential… …   Wikipedia

  • Service-oriented architecture — (SOA) is a method for systems development and integration where functionality is grouped around business processes and packaged as interoperable services . SOA also describes IT infrastructure which allows different applications to exchange data… …   Wikipedia

  • Service design — is the activity of planning and organizing people, infrastructure, communication and material components of a service, in order to improve its quality, the interaction between service provider and customers and the customer s experience. The… …   Wikipedia

  • Service-oriented modeling — cite book |last=Bell |first=Michael|title=Service Oriented Modeling: Service Analysis, Design, and Architecture|year= 2008 |publisher=Wiley Sons|isbn=978 0 470 14111 3 |chapter=Introduction to Service Oriented Modeling] is a software development… …   Wikipedia

  • Service autrichien a l'etranger — Service autrichien à l étranger Service autrichien à l étranger Contexte général Champs d action Mémoire de l Holocauste et des crimes nationale socialistes, Antifascisme …   Wikipédia en Français

  • Service autrichien à l'étranger — Contexte général Champs d’action Mémoire de l Holocauste et des crimes nationale socialistes, Antifascisme, Aide humanitaire, Aide au développement, Mouvement pacifiste …   Wikipédia en Français

  • Service à l'Etranger autrichien — Service autrichien à l étranger Service autrichien à l étranger Contexte général Champs d action Mémoire de l Holocauste et des crimes nationale socialistes, Antifascisme …   Wikipédia en Français

  • SERVICE PUBLIC — Le service public aujourd’hui ne saurait être restreint à une simple notion juridique, quelque féconde que fût celle ci dans les débats théoriques du droit administratif. Omniprésent dans la vie des Français, qui sont si prompts à en décrier les… …   Encyclopédie Universelle

  • Service of process — is the procedure employed to give legal notice to a person (such as a defendant) of a court or administrative body s exercise of its jurisdiction over that person so as to enable that person to respond to the proceeding before the court, body or… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»